I

        Graduating na ko sa usa ka inila ug dako nga unibersidad sa siyudad sa Sugbu. AB English, ug usa ka ultimo nga staffer sa among student publication. Pangandoy unta nga mahimong editor sa pamasin nga pinaagi sa ranggo, maangkon ang kagawasan sa pagpadayag ug pag-usab sa giabog ug gilawalawa nga sistema ug kinaiyahan ning katilingban.
        Apan nagpabilin kining usa ka pangandoy kay lagi, ubos ra sa singko ang akong height, gamayg tingog, ug mokiat lang kon hubog. Dili katuhuan, ug paita, gianggaan og Potot.

                                        II

Tulo na ka semana ang milabay human magsugod ang klase, ug ang among editor nga si April Aquino nagpatawag og meeting, nanghatag na siyag mga assignments. Sa way pagbalibad, yango na lang tanang staffers sa iyang mando. (Kon dili pa tungod sa iyang kandiis, akoy unang mobalibad). Ania ang memo:

                                                                                                                                December 1, 1994
                                                
ATTENTION: LIST OF ASSIGNMENTS FOR THIS SEMESTER

Gaudencio Macaraya - New University President (profile)
Marie Puyo - Intramurals '94 (news feature)
Edwin Castillo - Miss Intramurals (interview)
Jesus Dorado - X'Mas Vacation (essay, brief lang)
Aimee Gonzaga - Family Day '94 (photo essay)
Gwen Soronda - Math Week (list of quiz winners)
Anne Caligner - Interview Librarian (new arrivals)
Ramer Badana - On Shakespeare's Romeo and Juliet
John Lastimosa - Interview _________ Balingit

NOTE: THOSE WHO ARE NOT IN THE LIST MAY CONTRIBUTE EITHER A SHORT STORY OR A POEM.

        Ug tingali ba kaha nga tungod sa akong height, pirmi lang kong makalimtan. Mikalot kos akong ulo samtang miagbay si Ramer, ang among Lit Ed, kanako sa paggawas namo sa opisina human sa meeting.
        "Tabangan lang tika, Tot. Ayg kabalaka," matud pa niya.
        "Sige lang, kay basig sa paglakaw kos Colon, may mapandulan pa diayn balak."
        Apan dako ang akong kabalaka. Sulti pang April, ang sugilanon ug balak mahitungod gyud sa gugma. Kuno, kay timing man sa Valentines ang among pag-release. Wa koy kalibotan ana. Daghan na kong gipanguyaban (puros taas pa nako), apan pulos lang kunot sa agtang ug lisngag sa ilong ang akong madawat. Ang sarang nilang tubag: "Kaon sag baynte ka sakong bugas!" "Pagsapatos sag habog!" "Hoy kaligo!" "Akong manghod na lang!" "Luoya sad nimo, oy!" Apan matud ko: No hurt feelings.
        "Asa man ka ron?" ang pangutana ni Ramer.
        "Magbeer-beer lang sa. Moadto pa kog library," Ug dayon niyang liko sa lobby, paingon sa taas.

                                
                
                                        III

        Alas otso nas Junquera sa My Place. Ikalima ko nang botilya, ug paminaw ko, julang pa. Nanggilok ang akong dunggan sa dihang nakita ko ang babaye nga mitutok og hait kanako --- mata nga gipanag-iya sa usa ka babayeng maanyag ug taas pa nako.
        Og kalit may nanguhit sa kilid. "Tres sintos lang. Ikaw nay bahala sa gawas." Wa ko katingog. Og mipadayon ang maong tawo. "Kon di nimo kaya, dungan lang mos akong migo. Tagsintos kwinta mo." Pulong niya samtang miagbay sa iyang tupad.
        Midagkot og sigarilyo ang maong babaye ug mipahiyum kanako sa dihang nahawanan na sa aso ang iyang nawong. Iyahang tiil midapat sa salog bisan sa kahabog sa lingkuranan, samtang ako, milabyog-labyog sa tiil, naghangos sa kahinam. "Ako na lang usa. Bisag kuwatro sintos pa!"
        Usa lamang sa mga lungag sa bungbong sa dalan Colon ang among gisudlan. Usa ka lodge, ginganlag Foreign Exchange, ambot ngano. Miagbay ang maong babaye kanako. "Ako diay si Rose. Ikaw?"
        "Ener. Pero gianggaan og Putot." Milanog ang talidhay sa hawan ug hilom nga lobby sa Foreign Exchange.
        Usa ka oras ang akong gibayran sa kuwarto. Midiretso si Rose sa sulod, nag-una nako, samtang gipaabot ko pa ang sukli. Pagtuo ko, dili lang siya mipatighulog dingi.
        "Tissue paper, naa ka?" Pangutana sa receptionist sa dihang miabri sa drawer. "O, dad-a ni."
        Usa lamang ka 10 watts nga bombilya, sa bana-bana ko lang, ang mipuli sa unta nga kangitngit nga mipuno ining kwartoha.
        "Ngitngita sad, uy!"
        "Ang-ang kay kon sug-an og mahalon, pangawaton man," tubag ni Rose samtang mipahiluna sa iyang hip-hop nga beste sa usa ka gamayng lamisa sa kilid. Gisultihan ko siya sa pagbantay kay basig mahulog ang tres sintos nga gihatag ko kaniya.
        "Wala na nako. Tua na ni Jun," tubag niya.
        "Giunsa ninyo pagkaila ni Jun?" akong pangutana.
        "Bata pa mi, kaila na mi."
        "Imposible!"
        "Igsuon god mi. Sige na, uy. Chismoso sad ning putota, ay!"
        Mihipos siya sa iyang buhok, milugpit sa lastiko sa iyang ngabil, ug dunay miunlod sa iyang aping nga nahimong kandiis. Usa kini ka dagway nga pagadakpon sa hangin samtang nagsakdapsakdap sa kabulakan, gunitan sa hugot, ug palup-itan sa usa ka libro sa balak. Nahasulod ang naghubo niyang kaugalingon sa kwadradong bungbong sa maong lawak. Pagtuo nga anaa ko sa museyum ug wa sa Foreign Exchange, apan sa dihang nakita ko ang mga badlis sa samad sa iyang kamot, ang kalit kong kahiamgo.
        "Ngano man na?" ang pangutana ko.
        "Sus, uy, sige na. Unsa man ka, mokayat ka, di?
        Makusganon sa akong pamati ang iyang pulong ug gipahiluna ko na lang ang akong maong ug brief ibabaw sa iyang hip-hop sa lamisa sa kilid. Mibikangkang siya samtang naghigda og pinaagi sa kamot, misinyas kanako pagpaduol. Niadtong tungora, ako mitalidhay. Kon ang pagpakighilawas di okupado sa pagbati, makita mo, sa pagsugod pa lang, tataw, sama kamo sa duha ka unggoy nga nagduwaduwa.
        "Sige na! Peste, kadaghag arte!"
        Misugod kog kamang paingon kaniya sa dihang namatngonan ko ang patik niya sa may bugan: Romil. Ug sa letrang "i", adunay kasingkasing nga mipuli sa sa tuldok.
        "Ig-unsa nimo si Romil?" ang akong pangutana.
        Wala siya motingog. Hinuon, mikupot sa akoa ig mibira niini sa hinayhinay. Aduna siyay kamot nga makakoryente, mipahayag og dako sa 10 watts nga bombilya. Pamati nga usa ka liti miduslit sa pabilo sa kailadman.Gisudlan ko ang iyang pagkatawo, apan sa akong kamubo, ubos ug dili maabot ang iyang aping sa akong halok. Iyang gipamulong sa kaugalingon: dili maangkon sa hingpit.
        Alta presyon! Kalit milanog ang paglamba sa pultahan, samtang nangahibat ang mga tayang bisagra niini. Milakra og puti ang sapatos nga misipa kanamo sa kahigmat.
        "Ganiha ra kong pinangita nimo!" pulong sa tawo samtang mibira sa buhok ni Rose, ug mipadayon, "Imo na lang kong ilad-ilaron karon ha! Diin ka?"
        "Mil, intawn," pangadye ni Rose.

        Mibunal ang maong tawo sa iyang bakos, ug milabhag ang buckle nga spracket sa motor sa bukobuko ni Rose samtang hugot ang pagkupot niini sa buhok sa maong babaye. "Gihigugma tika. Nganong giingon ani man ko nimo?" ang pulong ug hilak sa maong tawo. Padayon ang pagbunal.
        "Intawn, Joy, kuyog nako!" singgit sa maong tawo.
        "Di na nako kaya, Mil!" tubag ni Rose.
        Niadtong tungora, samtang gisul-ob ni Rose/Joy pag-usab ang iyahang hip-hop, adunay kahilom nga sama sa usa ka suwat human maabrihan ang sobre: Dear _________. Gisud-ong ko pag-ayo ang ilang mga lihok. Hugot ang ilang inagbayay sa dihang mibiya. Na-imagine ko sila nga usa ka bisagra, bag-o ug dili tayaon. Dili sama sa mga nangahibat nga bisagra sa gubang pultahan ining kwartoha.
        Miduol ko sa receptionist nga gialimungawan pa, aron pagpaningil sa sukli, kay lagi wa ko moabot sa usa ka oras sulod sa kwarto. Ug wa pa gani mokabat sa usa ka oras nga kalipay, apan diay, bayad lamang sa usa ka oras, kasubo man o kalipay.
        Migawas ko sa Foreign exchange, hilom na ang kadalanan.

                                        IV

        Ramer, si Romeo ug Juliet wala sa library. Ania sa Junquera, ginganlag Romil ug Joy. Ug, John, saksi si Balingit niini.

                                        V

        Humot ang usa ka pahina nga stationery ang akong gigamit:

                                                February 13, 1995

        Dear April,

        Ugma sa Shakey's Fuente, 8pm.
        
        I LOVE YOU.

                                        Love,
                                        Ener